अर्थ-स्वास्थ्य

कोरोनाकाकारण लामो समयदेखि बि बिरामीहरूमा धेरै अंगहरूमा असामान्यता हुने सम्भावना —डा. केदार कार्की वरिष्ठ पशु चिकित्सक

कोरोनाम हामारीको डर अझै पनि मानिसहरूको मनमा ताजै छ । बढ्दो संक्रमणको त्यो अवधि र त्यस समयमा बढ्दो मृत्युको संख्या; यो सोच्दा पनि मन डराउँछ । एक अनुसन्धानले लामो समयदेखि कोभिड संक्रमणबाट पीडित व्यक्तिहरूमा बहुअंग असामान्यता हुने सम्भावना बढी हुने खुलासा गरेको छ ।

धेरै समय अघि केही मानिसहरूले अनुमान लगाएका थिएकि दीर्घकालीन कोभिड रोग भन्ने कुनै चीज छैन र यो केवल मिथक मात्र हो । धन्यबाद, अनुमानको त्यो अवधि अब हामीबाट हट्यो; हामीसँग ठोस प्रमाण छ कि लङ कोभिड धेरै वास्तविक र धेरै हानिकारक छ । अक्सफोर्ड विश्वविद्यालयमा कार्डियो भास्कुलर मेडिसिनकी सह–प्राध्यापक बेट्टी रमनले कोभिडबाट हुने दीर्घकालीन क्षतिलाई हेर्ने सी–मोर नामक चलिरहेको अध्ययनको प्रमुख अन्वेषक भएको बताएकी छिन् ।

द ल्यान्सेटमा प्रकाशित पछिल्लो निष्कर्ष श्वासप्रश्वास चिकित्सा कार्यक्रम अनुसन्धानकर्ताहरूले अस्पतालबाट डिस्चार्ज भएको पाँच महिना पछि एमआरआई गर्दा कोभिडबाट गम्भीर बिरामी परेका एक तिहाइ मानिसहरूमा धेरै अंग असामान्यताहरू देखिएको पत्तालगाए । यो कोभिडबाट गम्भीर बिरामी परेका २५९ जना व्यक्तिहरूको नमूनामा आधारित छ । अस्पतालमा भर्ना भएका थिए । कोभिड–१९ भएका र नियन्त्रण समूहका ५२ जना जसलाई कोभिड–१९ थिएन ।

एमआरआई स्क्यानले देखाए अनुसार लामो समयसम्म कोभिड भएका मानिसहरूमा कहिल्यै रोग नलागेकाहरूको तुलनामा फोक्सोको असामान्यता हुने सम्भावना १४ गुणा बढी हुन्छ । उनीहरूमा मस्तिष्कको असामान्यता हुने सम्भावना तीन गुणा बढी र मृगौलाको असामान्यता हुने सम्भावना दोब्बर थियो । एमआरआई असामान्यताहरूको हद उनीहरूको कोभिडको गम्भीरता, उनीहरूको उमेर र उनीहरूलाई अन्य रोगहरू छन् कि छैनन् भन्ने कुरासँग जोडिएको थियो । लामो समयसम्म कोभिड भएका व्यक्तिहरू जसमा दुई भन्दा बढी अंगहरूसँग सम्बन्धित असामान्यताहरू थिए, उनीहरूमा “गम्भीर“ वा “धेरै गम्भीर“ मानसिक र शारीरिक कमजोरी हुने सम्भावना चार गुणा बढी थियो ।

सुरुमा जब कोभिड पहिलो पटक देखा प¥यो, डाक्टरहरूले यसलाई श्वासप्रश्वासको रोग भएको ठानेका थिए, बिरामीहरूले गम्भीर खोकी, सास फेर्न गाह्रो हुने र निमोनिया जस्ता लक्षणहरू रिपोर्ट गरेका थिए । तर यस रोगको बारेमा हाम्रो विश्वव्यापी बुझाइ विकसित हुँदै जाँदा, यस जटिल रोगको बारेमा हाम्रो बुझाइ पनि विकसित हुँदै गएको छ ।

भाइरसले फोक्सो मात्रनभई मुटु, मिर्गौला, मस्तिष्क र रक्तनली जस्ता अन्य अंगहरूलाई पनि असर गर्न सक्ने रिपोर्टहरू आउन थाले, जसले गर्दा व्यापक क्षतिभयो । विभिन्न अंगहरूमा भाइरल प्रोटीनहरू पहिचान गर्ने अध्ययनहरू पनि देखा पर्न थाले, जसले फोक्सोको भाग नभएका केही तन्तुहरूमा भाइरसको प्रवृत्तिप्रदर्शन ग¥यो । मूल रूपमा, मुख्य सिद्धान्त यो थियो किसार्स–कोव–२ (कोभिड निम्त्याउने भाइरस) ले धेरै अंगहरूमा कोषहरूलाई प्रत्यक्ष रूपमा संक्रमित गरिरहेको थियो ।