अर्थ-स्वास्थ्य

युरोपमा फैलिएको नयाँ घातक भाइरस

लण्डन । पश्चिमी देशहरूको अगाडि नयाँ स्वास्थ्य संकट देखा परेको देखिन्छ । युरोपमा एक घातक भाइरस फैलिरहेको छ, जसका केसहरू चाँडै बेलायतमा पनि देखा पर्न सक्छन् । यसबारे विज्ञहरूले चेतावनी दिएका छन् । सिसिएचएफ अर्थात् क्राइमियन–कङ्गो हेमोरेजिक ज्वरोका नयाँ केसहरू बारे स्वास्थ्य सतर्कता जारी गरिएको छ । यसलाई ‘अहिलेको जनस्वास्थ्यका लागि सबैभन्दा ठूलो खतरा’ भनिएको छ । स्पेनमा पहिले नै धेरै केसहरू रिपोर्ट गरिएको छ । यो भाइरस फैलिन सक्ने र बेलायतमा पनि यसको केस आउन सक्ने दाबी गरिएको छ ।
यो रोग नैरोभाइरसको कारणले हुन्छ जुन टिक्सबाट सर्छ । विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्लुएचओ)का अनुसार यो भाइरसको मृत्युदर १० देखि ४० प्रतिशतको बीचमा छ । अफ्रिका, बाल्कन, मध्य पूर्व र एसियामा सामान्यतया पाइने भएकाले यो रोग आफ्नो जन्मभूमिभन्दा बाहिर फैलिन सक्ने विज्ञहरूले चेतावनी दिएका छन् । अहिले जलवायु परिवर्तनका कारण बेलायत, स्पेन र फ्रान्सतर्फ सर्दैछ । यो भाइरस फैलिन सक्ने र बेलायतमा पनि यसको केस आउन सक्ने दाबी गरिएको छ ।

क्याम्ब्रिज युनिभर्सिटीका भेटेरिनरी मेडिसिनका प्रमुख जेम्स वुडले सिसिएचएफले ’टिक मार्फत’ बेलायतमा पुग्न सक्ने बताए । डब्ल्यूएचओले भने कि सिसिएचएफ यसको नौ ’प्राथमिकता रोगहरू’ मध्ये एक हो, एक प्रणाली जसले सबैभन्दा ठूलो सार्वजनिक स्वास्थ्य जोखिमहरू हाइलाइट गर्दछ । डब्लूएचओले रिपोर्ट गरेको छ कि यसका लक्षणहरू अचानक देखा पर्छन् जसमा ज्वरो, मांसपेशी दुख्ने, चक्कर लाग्ने, घाँटी दुख्ने, ढाड दुख्ने, टाउको दुख्ने, आँखा दुख्ने, र फोटोफोबिया समावेश गर्दछ ।

लक्षणहरू कति खतरनाक ?
यो रोग सुरुमा वाकवाकी लाग्ने, बान्ता हुने, पखाला लाग्ने, पेट दुख्ने, घाँटी दुख्ने र अन्योल पनि हुन सक्छ । अवसाद र सुस्ती दुई चार दिन पछि सेट हुन सक्छ । अन्य लक्षणहरूमा ट्याकीकार्डिया अर्थात् छिटो मुटुको धड्कन, लिम्फ्याडेनोप्याथी अर्थात् लिम्फ नोडहरू विस्तारित हुन सक्छन् । गम्भीर बिरामी बिरामीहरूले बिरामीको पाँचौं दिन पछि द्रुत मृगौला विफलता वा अचानक कलेजो फेल हुन सक्छ । सिसिएचएफबाट मृत्यु दर लगभग ३०% छ, मृत्यु बिमारीको दोस्रो हप्तामा हुन्छ ।