लुला दा सिल्भा ब्राजिलको नयाँ राष्ट्रपति हुने भएका छन्

ब्राजिल, रियो दि जेनेरियो । लुला दा सिल्भा ल्याटिन अमेरिकाको सबैभन्दा ठूलो देश ब्राजिलका नयाँ राष्ट्रपति हुने भएका छन् । उनले वर्तमान राष्ट्रपति जैर बोल्सोनारोलाई पराजित गरेका छन् । लुला वामपन्थी वर्कर्स पार्टीका हुन् । न्यूयोर्क टाइम्सको रिपोर्टका अनुसार उनले जनवरी १,२०२३ मा पद सम्हाल्नेछन् तबसम्म बोल्सोनारोको कार्यवाहक राष्ट्रपति रहनेछन् ।

राष्ट्रपति निर्वाचनको दोस्रो चरणको मतदान ३० अक्टोबरमा भएको थियो । लुला दा सिल्भाले ५०.९०% भोट पाए भने बोल्सोनारोले ४९.१०% भोट पाए । ब्राजिलको संविधान अनुसार चुनाव जित्नका लागि उम्मेदवारले कम्तीमा ५० प्रतिशत मत प्राप्त गर्नुपर्छ । गत महिना भएको पहिलो चरणको मतदानमा लुलाले ४८.४%, बोल्सोनारोले ४३.२३% मत पाएका थिए ।

७७ वर्षीय लुला दा सिल्भाले चुनावी मैदानमा भ्रष्टाचार अन्त्य गर्न अभियान चलाएका थिए । उनले बोल्सोनारोको पालामा भ्रष्टाचार बढेको बताए । जे होस्, लुला राष्ट्रपति पनि भइसकेका छन् र उनले विगतको कार्यकाल भ्रष्टाचारका कारण राजीनामा दिनुपरेको थियो । भ्रष्टाचारको आरोप सत्य प्रमाणित भएपछि उनले ५८० दिन जेल बसेका थिए । यस वर्ष लुला छैटौं पटक राष्ट्रपतिको चुनाव लडे जसमा उनी विजयी पनि भएका छन् । उनले पहिलो पटक सन् १९८९ मा चुनाव लडेका थिए । लुलाले राष्ट्रपतिको पदभार ग्रहण गर्ने यो तेस्रो पटक हुनेछ । यसअघि उनी सन् २००३ देखि २०१० सम्म दुईपटक राष्ट्रपति निर्वाचित भएका थिए ।

राष्ट्रपति निर्वाचित भएपछि सारा विश्वको नजर अहिले बोल्सोनारो र उनका समर्थकमाथि छ । बोल्सोनारोले चुनाव हारे भने पूर्व अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पको बाटो पछ्याउने र नतिजा स्वीकार नगर्ने स्पष्ट पारेका थिए । अब उनको पराजयपछि देशमा हिंसाको खतरा बढेको छ । ठूलो मात्रामा प्रहरी परिचालन गरिएको छ । मतदान केन्द्रको १०० मिटर भित्र हतियार बोक्न नपाउने आदेशको बाबजुद बोल्सोनारोका समर्थकहरू धेरै ठाउँमा हतियार लिएर खुलेर घुमिरहेका थिए । यस पटक ब्राजिलमा राजनीतिक घृणा यति बढ्यो कि बोल्सोनारो र लुला दुवै बुलेट प्रुफ ज्याकेट लगाएर चुनावी अभियानमा लागेका देखिएका थिए । हालै लुलाका एक समर्थकलाई राष्ट्रपति बोल्सोनारोका समर्थकले छुरा प्रहार गरी हत्या गरेका थिए । बोल्सोनारोमाथि पछिल्लो चुनावको प्रचारका क्रममा पनि आक्रमण भएको थियो ।

वास्तवमा, ब्राजिलमा गिरोह संस्कृति यहाँ उच्च अपराधको कारण हो । चुनावका बेला ठूला राजनीतिक दलहरूले हिंसा फैलाउन र मतदातालाई आफ्नो पक्षमा पार्न यी गिरोहहरूलाई काममा लगाउँछन् । चुनावी प्रचारका क्रममा नै २५० भन्दा बढी राजनीतिक हिंसाका घटना भएका छन् । जसमा दुई हजारभन्दा बढी व्यक्ति पक्राउ पनि परेका छन् । लुलाको सरकारले तीनवटा प्रमुख चुनौतीहरूको सामना गर्नेछ । पहिलो अमेजन वनको ६०% ब्राजिलमा छ । तिनीहरूले विश्वको जलवायु सन्तुलन कायम राख्न महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छन् । यसले ग्लोबल वार्मिङसँग लड्न पनि मद्दत गर्छ । तर जंगलमा लागेको आगो, अवैध उत्खनन र रुख कटानका कारण ब्राजिलले ९० वर्षयताकै सबैभन्दा नराम्रो खडेरी भोगेको छ । लुला सधैं वातावरण संरक्षणको पक्षमा उभिएका हुन्छन् । उनी राष्ट्रपति बनेपछि अब ब्राजिलले रुख काट्ने जस्ता समस्यालाई जित्न सक्छ ।

अर्कातिर ब्राजिलमा ३३ मिलियन मानिसहरू भोकमरीको कगारमा छन् जुन २००४ पछिको सबैभन्दा उच्च हो । जसका कारण विश्वभर खाद्यान्न तथा इन्धनको मूल्य घटाउन सरकारमाथि दबाब छ । तेस्रो ब्राजिल विश्वको ९ औं ठूलो अर्थतन्त्र हो । तर पछिल्ला केही महिनामा यहाँ मुद्रास्फीतिका कारण अवस्था नाजुक बन्दै गएको छ । दैनिक उपभोग्य वस्तुको मूल्यमा भएको वृद्धिले धनीभन्दा गरिबलाई बढी मार परेको छ जसको दैनिक खर्च गर्ने क्षमता १.९० डलर (रु. १५०) भन्दा कम छ । सिटीग्रुपका प्रमुख अर्थशास्त्री अर्नेस्टो रेभिल्लाले भन्छन्– मुद्रास्फीतिको यो अवधि गरिब र आम्दानीको न्यायोचित वितरणका लागि बढी हानिकारक छ । यसबाट अब अशान्तिको सम्भावना बढी रहेको स्पष्ट हुन्छ ।