भगवान श्रीरामले जीवन जिउने पुण्य सिकाउछन् । रामको आदर्श जीवनको कथा र श्री रामका आदर्शहरू यस्तो छन् कि प्रत्येक बच्चाको लागि राम्रो वर्तमान मात्र होइन सुन्दर भविष्य पनि आवश्यक छ ।
चरितम् रघुनाथस्य शतकोटि प्रविस्तारम् ।
एकामकाक्षरं पुसं महापातक नाशनम् ।
श्रीरामको चरित्रलाई आदर्श, नैतिकता र व्यवहारको उच्चतम स्तर मानिन्छ जुन अत्यन्त व्यापक छ र जसले मानिसको ठूला–ठूला पापहरूलाई पनि नष्ट गर्छ । श्रीरामको जीवन कुनै पाठ होइन, धर्म, राजनीति, कूटनीति, अर्थशास्त्र, गुरु–शिष्य, राजा–विषय, गुरु–सेवक, पिता–पुत्र, पति–पत्नी, दाजुभाइ, मित्रको आदर्शसहितको पाठको खजाना हो । –मित्र उनको जीवनबाट सत्य, त्याग, सेवा, प्रेम, क्षमा, परोपकार, वीरता, परोपकार आदिका सुन्दर आदर्शहरू सिक्न पाउँछन् ।
सम्राट दशरथका छोरा भएर पनि श्रीराम उपनयन संस्कारपछि गुरुकुल गए, जहाँ न दरबारको सुख थियो न त आफन्तको । तर श्रीरामले ज्ञान र सीपको आधारमा मात्र भविष्यमा आफ्नो जिम्मेवारी पूरा गर्न सक्नेछन् भन्ने बुझे । ज्ञान वा सीप बिना राज्यको हेरचाह गर्न असम्भव थियो । त्यसैगरी, यदि भविष्यमा केहि बन्ने सपना देखेको छ भने, यसलाई प्राप्त गर्न आवश्यक सीपहरू हासिल गर्न महत्त्वपूर्ण छ ।
गणितको समस्या हल गर्दै जाँदा एक्कासी तनाव महसुस हुन थाल्छ कि प्रश्न यति गाह्रो छ कि हल गर्न सकिदैन । त्यसैले पज्जल सुल्झाउने क्रममा मेरो दिमागमा यो भइरहेको छैन भन्ने कुरा आयो र मैले पुरै पजल बिगारें । यहाँ भगवान राम जस्तै धैर्य गर्न सिक । उनले आफ्नो १४ वर्षको निर्वासन पूरा गर्न धैर्यता अपनाए । उनीहरु पनि निर्वासनका बेला आएको समस्याले सताउन थाले भने काम कसरी हुने ? त्यसैगरी माता सीतालाई रावणले अपहरण गरेको जानकारी पाएपछि श्रीरामले धैर्यताका साथ पूर्ण योजना बनाए, सहयोगीहरू जम्मा गरे, युद्धविरामको प्रस्ताव पठाए र युद्ध लडे ।
धेरै पटक यस्तो हुन्छ कि हामी समूहको हिस्सा हौं तर त्यो समूहलाई आफ्ना समस्याहरू साझा गर्न बलियो आवाज चाहिन्छ । त्यो आवाज स्वर बन्ने बित्तिकै यसमा जोडिनेहरू पनि आउँछन् । नेतृत्वको यो गुण भगवान श्री राममा सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण थियो । सबैलाई साथमा लैजाने विश्वास थियो । उनको उच्च नेतृत्व क्षमताको कारणले नै लंका पुग्न ढुङ्गाको पुल बनाउन सकियो । श्रीरामले आम जनतालाई एकजुट गरेर यस्तो शक्ति सृजना गरे कि रावण जस्तो शक्तिशाली शासकलाई पनि परास्त हुनुप¥यो । भगवान श्रीरामले मानिसहरूलाई संगठनको शक्ति सिकाए ।
त्यसोभए यदि तपाईलाई कक्षामा वास्तविक समस्या छ जस्तो लाग्छ, तर अन्य विद्यार्थीहरू शिक्षकको अगाडि उठाउन हिचकिचाउँछन् भने, श्री राम जस्ता नेतृत्व गुणहरू ग्रहण गर्नुहोस् । यदि तपाईलाई लाग्छ कि तपाईलाई सबै कुरा थाहा छ, तर जब समस्या उत्पन्न हुन्छ, तपाईलाई कसैले तपाईको बारेमा नकारात्मक धारणा बनाएको कारणले सहयोग माग्नुहुन्न भने, याद गर्नुपर्छ कि चक्रवर्ती सम्राटको छोरा हुनु, नेतृत्वमा सक्षम हुन । एक दक्ष धनुर्धारी इत्यादि आफ्ना गुणहरूको बावजुद, भगवान श्री रामले मद्दत माग्न कहिल्यै हिचकिचाएनन् । माता सीता खोज्ने सुग्रीव र हनुमान होस् वा समुद्रमा पुल निर्माण गर्न बाँदर सेना, श्रीरामले आवश्यक पर्दा मद्दत माग्न कहिल्यै हिचकिचाएनन् ।
जीवनमा मदत सबैलाई चाहिन्छ कुनैन कुनै समयमा अथावा कुनैन कुनै रुपमा । सहयो माग्न जिवनमा कहिल्यै हिचकिचाउनु हुँँदैन र सहयो मदत आपूmबाट हुनसके अरुलाई पनि दिनु पर्छ । हामी भगवान रामको विषयमा सुन्छौ विभिन्न धार्मीक ग्रन्थहरु पढ्छौ, भगवान रामको पुजा गर्छौ । विशेष गरेर सनातनिहरु चैबिस घण्टामा सैकडो पटक भगवान रामको ना उच्चारण गरिरहेका हुन्छौ तर तर भगवान रामले देखाएको पथमा हामी एक पाइला पनि हिंडिरहेका हुँदैनौ । श्रीरामको जीवन कुनै पाठ होइन, धर्म, राजनीति, कूटनीति, अर्थशास्त्र, गुरु–शिष्य, राजा–विषय, गुरु–सेवक, पिता–पुत्र, पति–पत्नी, दाजुभाइ, मित्रको आदर्शसहितको पाठको खजाना हो । मित्र उनको जीवनबाट सत्य, त्याग, सेवा, प्रेम, क्षमा, परोपकार, वीरता, परोपकार आदिका सुन्दर आदर्शहरू सिक्न पाउँछन् ।
Add Comment