बाकु अजरबैजानमा संयुक्त राष्ट्रको जलवायु वार्तामा, देशहरूले उत्सर्जन घटाउन नयाँ लक्ष्यहरू तय गर्न र त्यसका लागि विश्वव्यापी प्रयासमा धनी देशहरूले कति योगदान दिने भनेर निर्धारण गर्ने प्रयास गरिरहेका छन् । जलवायु विज्ञहरू र कार्यकर्ताहरू वार्ताको प्रभावहीनता र ग्लोबल वार्मिङ निम्त्याउने जीवाश्म ईन्धनलाई रोक्न विश्वव्यापी समुदायको असक्षमताको रूपमा हेर्दा बढ्दो आक्रोशित भइरहेका बेला यो जानकारी जारी गरिएको हो । सहरी क्षेत्रहरूबाट उत्सर्जन भयावह स्तरमा रहँदा विश्वका सबैभन्दा प्रदूषित सहरहरूमा केन्द्रित कार्यको तत्काल आवश्यकतालाई हाइलाइट गर्दछ ।
क्लाइमेट ट्रेसले मिथेन, नाइट्रस अक्साइड र कार्बन डाइअक्साइडजस्ता हरितगृह ग्यासहरू मापन गर्नका साथै विश्वभरका अन्य परम्परागत वायु प्रदूषकहरू मापन गर्नमा केन्द्रित छ, जसमा पहिलो पटक ९,००० भन्दा बढी सहरी क्षेत्रहरू समावेश छन् । आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्सको सहायताले खाली ठाउँहरू भरेर उपग्रह र जमीन अवलोकनहरू प्रयोग गरेर, डाटासेटले विश्वको सबैभन्दा प्रदूषित शहरहरू प्रकट ग¥यो । डाटाले सल्फर डाइअक्साइड, अमोनिया, कार्बन मोनोअक्साइड, वाष्पशील जैविक यौगिकहरू र अशुद्ध हावासँग सम्बन्धित अन्य पदार्थहरू सहित परम्परागत प्रदूषकहरूको पनि जाँच ग¥यो ।
आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स र अवलोकनहरू एकीकृत गर्ने नयाँ तथ्याङ्कका अनुसार, संयुक्त राज्य अमेरिका र एशियाका सहरहरूले जलवायु परिवर्तनमा योगदान पु¥याउने सबैभन्दा बढी ताप–ट्रपिङ ग्यासहरू छोड्छन्, जसमा शंघाईले सबैभन्दा धेरै २५६ मिलियन मेट्रिक टन हरितगृह ग्यासहरू उत्सर्जन गरेको छ शहरहरू र नर्वे र कोलम्बियालाई पछि पारे ।
राष्ट्रिय उत्सर्जनको सन्दर्भमा, टोकियोको २५० मिलियन मेट्रिक टनले यसलाई शीर्ष ४० मा राखÞछ, जबकि न्यूयोर्क शहरको १६० मिलियन मेट्रिक टन र हस्टनको १५० मिलियन मेट्रिक टनले तिनीहरूलाई शीर्ष ५० मा राखÞछ। सियोल, दक्षिण कोरिया, १४२ मिलियन मेट्रिक टन भएको शहरहरूमा पाँचौं स्थानमा छ ।
चीनका सात राज्य वा प्रान्तहरूले १ अर्ब मेट्रिक टनभन्दा बढी हरितगृह उत्सर्जन उत्पन्न गर्छन्, जसमा टेक्सास छैटौं स्थानमा छ, अमेरिकाका पूर्व उपराष्ट्रपति अल गोरद्वारा सह–स्थापित संस्थाले कोप २९ मा जारी गरेको नयाँ तथ्याङ्कअनुसार । चीन आफ्नो विशाल औद्योगिक गतिविधि र जीवाश्म ईन्धन मा निर्भरता को कारण हरितगृह उत्सर्जन को एक प्रमुख उत्सर्जनकर्ता हो ।
२०२२ देखि २०२३ सम्म, उत्सर्जनमा सबैभन्दा बढी वृद्धि भएका देशहरू चीन, भारत, इरान, इन्डोनेसिया र रसिया थिए, जबकि उत्सर्जनमा सबैभन्दा ठूलो गिरावट भेनेजुएला, जापान, जर्मनी, बेलायत र संयुक्त राज्य अमेरिका थिए। डाटासेटले विभिन्न क्षेत्रहरूमा हरितगृह ग्यास उत्सर्जनको सामना गर्न कठिनाइ र प्रगति देखाउँछ ।
धेरै ठूला शहरहरूले केही देशहरूको तुलनामा उल्लेखनीय रूपमा उच्च उत्सर्जन गर्छन् । आफैंमा, सांघाईको उत्सर्जनले नर्वे वा कोलम्बिया जस्ता देशहरूलाई पार गर्नेछ । यदि टोकियो एउटा देश हो भने, यसको २५० मिलियन मेट्रिक टन हरितगृह ग्यास उत्सर्जनले यसलाई शीर्ष ४० मा स्थान दिने थियो । विश्वव्यापी उत्सर्जनमा महानगरीय क्षेत्रहरूको प्रभाव न्यूयोर्क शहरको १६० मिलियन मेट्रिक टन र ह्युस्टनको १५० मिलियन मेट्रिक टन दुबै राष्ट्रिय उत्सर्जनको शीर्ष ५० मा हुने तथ्यले यो “मानवताको सामना गर्ने सबैभन्दा ठूलो स्वास्थ्य खतरा“ हो भनेर प्रदर्शन गरिएको छ । डाटासेटमा सल्फर डाइअक्साइड, अमोनिया, कार्बन मोनोअक्साइड र वाष्पशील कार्बनिक यौगिकहरू जस्ता प्रदूषकहरू समावेश छन् । जीवाश्म ईन्धनबाट उत्सर्जन र गम्भीर स्वास्थ्य जोखिमहरू बीचको सम्बन्धले फोहोर ऊर्जा स्रोतहरूबाट टाढा जानुपर्ने तत्काल आवश्यकतालाई हाइलाइट गर्दछ । “यो दुर्भाग्यपूर्ण छ कि जीवाश्म इन्धन उद्योग र पेट्रोलियम राज्यहरूले कोप प्रक्रियालाई अस्वस्थ स्तरमा नियन्त्रणमा लिएका छन् ।
जलवायु वार्तामा जीवाश्म ईन्धनको चासोको प्रभावको आलोचना गरिएको छ, विशेष गरी कोप २९ तेल उत्पादन गर्ने देश अजरबैजानमा आयोजना भइरहेको र इतिहासको सबैभन्दा प्रारम्भिक तेल कुवाहरूको घर भएकोले । गत वर्ष अर्को प्रमुख तेल उत्पादक संयुक्त अरब इमिरेट्समा जलवायु वार्ता हुँदा चासोका मुद्दाहरू उठेका थिए। किक बिग पोल्युटर्स आउट अभियानले रिपोर्ट गरेको छ कि कम्तिमा १,७७० जीवाश्म ईन्धन लबीस्टहरू छलफलका लागि आधिकारिक उपस्थिति सूचीमा सूचीबद्ध थिए । कर्पोरेट प्रतिनिधिहरूको वर्चस्वले जलवायु परिवर्तनका आधारभूत कारणहरूलाई सम्बोधन गर्न छलफलको प्रभावकारितामा शंका उत्पन्न गर्छ ।
कोप २९ मा प्रस्तुत गरिएका तथ्याङ्कहरूले विशेष गरी ठूला शहरहरू र क्षेत्रहरू जो जीवाश्म ईन्धनमा धेरै निर्भर छन्, विश्वव्यापी उत्सर्जनको अवस्थाको डरलाग्दो चित्र चित्रण गर्दछ । विश्वका सबैभन्दा प्रदूषित सहरहरूले जलवायु संकटमा असमान योगदान गर्छन् । जलवायु विज्ञहरू र कार्यकर्ताहरूको आक्रोशले उत्सर्जन घटाउन र जीवाश्म ईन्धनबाट टाढा जान बलियो, निर्णायक कार्यको तत्काल आवश्यकता झल्काउँछ । विश्व समुदायले जलवायु परिवर्तन विरुद्धको लडाईमा एउटा मोडको सामना गरिरहेको छ, ब्राजिलमा आगामी कोप भेलामा आशा राखिएको छ । धेरै ढिलो हुनु अघि शहरहरू, देशहरू र उद्योगहरूले निर्णायक रूपमा कार्य गर्नुपर्छ ।
Add Comment