माँ त्रिपुरा सुन्दरीको तीर्थस्थल, तन्त्र अभ्यास र आस्थाको अद्भुत संगम

सनातन हिन्दू धर्ममा देवी आदिशक्तिलाई समर्पित मन्दिरहरूको विशेष महत्त्व छ । तन्त्र अभ्यास र आस्थाका लागि प्रसिद्ध यस उल्लेखनीय मन्दिरको विशिष्टता यसको विशिष्टतामा निहित छ । त्रिपुरा सुन्दरी मन्दिर देवी शक्तिलाई समर्पित ५१ शक्तिपीठहरू मध्ये एक हो । यो मन्दिरलाई त्रिपुरेश्वरी मन्दिर पनि भनिन्छ ।

यो मन्दिर उत्तरपूर्वी भारतीय राज्य त्रिपुराको राजधानी अगरतलाको उदयपुर शहरबाट लगभग तीन किलोमिटर टाढा अवस्थित छ । यो विश्वास गरिन्छ कि देवी सतीको दाहिने खुट्टाको औंलाको छाप अझै पनि यस स्थानमा रहेको छ । यो मन्दिरमा सधैं भक्तजनहरूको भीड हुन्छ, जो यहाँ माता सतीको दर्शन गर्न आउँछन् ।

माता त्रिपुरा सुन्दरीको यो मन्दिर आफ्नो चमत्कारी विश्वासका लागि प्रसिद्ध छ । सतीको शरीरको कुनै भाग जहाँ खसेको थियो र त्यहाँ शक्तिपीठ स्थापना गरिएको थियो । यो मन्दिर १५०१ ईस्वीमा महाराजा धन्य माणिक्यको शासनकालमा निर्माण गरिएको थियो । माता देवीको रूप धेरै चमत्कारी रहेको भनिन्छ ।

यो विश्वास गरिन्छ कि देवीको रूप दिनमा तीन पटक परिवर्तन हुन्छः बिहान कुमारिका (बाल रूप), दिउँसो यौवन (युवती रूप), र साँझ प्रौधा (परिपक्व रूप)। त्यसैले उनलाई “त्रिपुरा सुन्दरी“ भनिन्छ । माता त्रिपुरा सुन्दरीको १८ वटा हात छन्, जसले दुर्गाका नौ रूपहरूलाई चित्रण गर्छिन् । उनी सिंह, मयूर र कमलमाथि विराजमान छिन् । यो मन्दिरमा उनको दर्शन गर्नाले मात्र भक्तहरूको दुःख कम हुन्छ भन्ने विश्वास गरिन्छ ।

तन्त्र साधना
दश महाविद्यामध्ये तेस्रो त्रिपुरा सुन्दरीलाई तान्त्रिक अभ्यासमा प्रमुख देवता मानिन्छ । त्रिपुरा सुन्दरीको अर्थ “तीन लोकको सुन्दरता“ हो ।
यस मन्दिरमा तन्त्र अभ्यासको विशेष महत्त्व छ, जहाँ साधकहरूले श्रीविद्या पूजा मार्फत आध्यात्मिक उन्नति खोज्छन् । दिवालीको समयमा यहाँ भव्य मेला लाग्छ, जसमा लाखौं भक्तजनहरू उपस्थित हुन्छन् ।
(नोट : यो जानकारी ज्योतिष र धार्मिक विश्वासमा आधारित छ । ईहेराल्ड पोष्टले यो कुरा पुष्टि गर्दैन ।)