अन्तराष्ट्रिय

१९ वर्षीया छोरीले आफ्नो बुवाको मृत्यु भएको हेर्न चाहने ईच्छा

वाशिंगटन । अमेरिकामा एक प्रहरी अधिकारीको हत्या गरेको अभियोगमा दोषी ठहरिएका केभिन जोन्सनलाई नोभेम्बर २९ मा मृत्युदण्डको सुई लगाएर मृत्युदण्ड दिइने भएको छ । केभिनकी १९ वर्षीया छोरीले आफ्नो बुवाको मृत्यु भएको हेर्न चाहन्छन्, त्यसैले मृत्युको सुई लगाउँदा आफूलाई उपस्थित हुन दिनुपर्ने भन्दै अदालतमा निवेदन दिएकी छिन् । केभिनलाई मिसौरीको जेलमा घातक इन्जेक्सन दिइनेछ । अमेरिकाको कानुनअनुसार २१ वर्ष मुनिका व्यक्ति यस्तो सजाय दिँदा उपस्थित हुन पाउँदैनन् । सन् २००५ मा केभिनले आफ्नो घरमा छापा मार्ने प्रहरी अधिकारी विलियम म्याकन्टीको हत्या गरेका थिए । त्यतिबेला केभिनको छोरी खोरे रैमी मात्र २ वर्षकी थिइन् ।

खोरेको तर्फबाट अमेरिकन सिभिल लिबर्टीज युनियनले कन्सास सिटी कोर्टमा निवेदन दिएको छ । यसमा भनिएको छ– बुबाको मृत्यु हुँदा खोरलाई त्यहाँ उपस्थित हुन दिनुपर्छ । मिसौरी राज्यको कानूनले २१ वर्ष भन्दा कम उमेरका मानिसहरूलाई यो अनुमति दिँदैन, तर खोरेलाई हिरासतमा राखिएको भए पनि यो उनको संवैधानिक अधिकारको उल्लङ्घन हुनेछ । पिटिशनका अनुसार केभिनले आफ्नी छोरी पनि सजायको समयमा उपस्थित भएको चाहन्छन् । यसले सुरक्षामा कुनै असर पर्दैन ।

खोरेले आफ्नो बुबाको बारेमा भने– उनि मेरो जीवनको सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण भाग हुन र म उनिलाई धेरै माया गर्छु । म उनको हात समातेर उनको लागि प्रार्थना गर्न चाहन्छु जब मृत्युले उनलाई आफ्नो काखमा लिइरहेको हुन्छ । म उनको मृत्युदण्डको साक्षी हुन चाहन्छु । केभिनको उमेर अहिले ३७ वर्ष छ । प्रहरी अधिकारीको हत्या गर्दा छोरी खोर २ वर्षकी मात्र थिइन् । जेलमा हुँदा पनि केभिनले छोरीसँग मेल, फोन र चिठ्ठीमार्फत सम्पर्क राखेका थिए । अहिले खोरे पनि छोराकी आमा भएकि छिन् । गत महिना उनी छोरासँग केभिनलाई जेलमा भेट्न गएकी थिइन् ।

केभिनका वकिलले पनि अदालतमा अपील दायर गरेका थिए । यसमा भनिएको छ– केभिन दोषी छैन भनेर हामी दावी गर्दैनौं । तर, उनलाई दिइएको सजायको पछाडि जातीय विभेदको ठूलो कारण रहेको छ । हाम्रो मुवक्किल कालो छ र उसले मारेको पुलिस अफिसर म्याकन्टी श्वेत थियो । त्यस्तै पिटिशनमा थप भनिएको थियो– केभिनले हत्या गर्दा उनको उमेर १९ वर्ष मात्र थियो । यसबाहेक उनी मानसिक रूपमा पनि फिट थिएनन् । सर्वोच्च अदालतले यसअघि नै सन् २००५ मा दोषीलाई अपराधको समयमा किशोरकिशोरी भएमा मृत्युदण्ड दिन नहुने आदेश दिएको थियो । जवाफमा, मिसौरीका महान्यायाधिवक्ताले भने– मारिएका प्रहरी अधिकारीको परिवारले न्यायको लागि लामो समयसम्म पर्खनुभयो । सजाय अब स्थगित गर्नु हुँदैन । यदि केभिनलाई मृत्युदण्ड दिइयो भने यो मिसौरी राज्यमा यो वर्ष तेस्रो मृत्युदण्ड हुनेछ । अमेरिकामा यो वर्ष अहिलेसम्म १६ जनालाई मृत्युको सुई लगाएर मृत्युदण्ड दिइएको छ ।

जनवरी १६, २०१४ मा डेनिस म्याकगुइर (५३) लाई ओहायो जेलमा घातक इंजेक्शनद्वारा मृत्युदण्डको सजाय दिइएको थियो । डेनिसलाई मृत्यु कक्षमा ल्याइयो र ओछ्यानमा पल्टिएर हात, खुट्टा र शरीर बाँधिएको थियो । अर्को तर्फ परिवारका सदस्यहरु कोठामा बसेर सिसाको पर्खालबाट यो दृश्य हेरिरहेका थिए । डेनिसलाई सन् १९८९ मा २२ वर्षीया गर्भवती महिलालाई अपहरण, बलात्कार र हत्या गरेको अभियोगमा मृत्युदण्ड दिइएको थियो । बिहान करिब १०ः२७ बजे उनलाई घातक सुई लगाइएको थियो । डेनिसको छोराले आफ्नो बुबाको घडीमा समय हेरिरहेको थियो । जब उनलाई सुई दिइयो उसले याद गर्यो । १०.३० मा डेनिसको शरीर द्रुत गतिमा उफ्रन थाल्यो, उसको मुखबाट कोही डुबेको जस्तो आवाज निस्किरहेको थियो । उसले ओछ्यानमा शरीरलाई उफार्दै हतार गरेको जस्तै गर्दै थियो । डेनिसको मृत्यु लगभग १०.५३ मा भयो । डेनिसको मृत्यु हुन २६ मिनेट लाग्यो ।

यसपछि अमेरिकामा घातक इन्जेक्सनले यति धेरै समय लिग्नुपर्छ कि भनेर बहस भयो । दुईवटा औषधी मिसाएर घातक सुई दिइयो । यद्यपि केही राज्यहरूमा तीन औषधिहरू प्रयोग गरिन्छ । डेनिसको परिवारले इन्जेक्सन औषधि बनाउने औषधि कम्पनीविरुद्ध मुद्दा समेत दायर गरेको थियो ।

डिसेम्बर ७, १९८२ मा चार्ल्स ब्रुक्स जूनियर घातक इंजेक्शनद्वारा मृत्युदण्ड दिइने पहिलो दोषी बनेका थिए । ब्रुक्सलाई टेक्सासमा ड्रग्सको ककटेल इन्जेक्सन दिइएको थियो । जसले उनको दिमाग र शरीरलाई सुन्न बनायो र उनलाई पक्षाघात गर्यो र हृदयघातको कारण मृत्यृ भयो । घातक इन्जेक्सनबाट भएको यो पहिलो मृत्युले मृत्युदण्डको यो विधि सहि र मानवीय हो कि होइन भन्ने विषयमा सर्वसाधारण र चिकित्सकहरूबीच बहस सुरु भएको थियो । तर विषाक्त सुई लगाएर मृत्युदण्ड दिने क्रम आज पनि जारी छ ।

ग्यास, बिजुलीको झटका वा झुण्ड्याउने जस्ता कार्यान्वयनका अन्य विधिहरू भन्दा विष सुईलाई बढी मानवीय मानिन्थ्यो । यसको पछाडि तर्क यो थियो कि यो सुईमा प्रयोग हुने औषधि मध्ये कुनै एकले गहिरो बेहोस बनाउँछ, मर्ने व्यक्तिलाई पीडा दिदैन । धेरै डाक्टरहरूले विषाक्त इन्जेक्शनको विरोध गरे पनि यसलाई नैतिकताको उल्लङ्घन मान्दै यसको प्रयोगलाई स्वीकृत गरिएको थियो ।