जापान हिरोशिमा : ८० वर्ष अघि ६ अगस्ट १९४५ को सम्झना

टोकियो । जापानको हिरोशिमा शहरले ८० वर्षअघि आजको दिन अगस्ट ६ मा भएको भयानक आणविक त्रासदीलाई सम्झिरहेको छ । ६ अगस्ट १९४५ त्यो दिन थियो जब अमेरिकाले जापानको हिरोशिमा शहरमा लिटिल ब्वाय नामक परमाणु बम खसालेको थियो । यो विश्वमा युद्धको समयमा परमाणु बमको पहिलो प्रयोग थियो । यो आक्रमणले हिरोशिमा शहरको ठूलो क्षेत्रलाई ध्वस्त पारेको थियो । यस आक्रमणमा १,४०,००० मानिसहरू मारिएका थिए । तीन दिन पछि, अर्को जापानी शहर नागासाकीमा दोस्रो परमाणु बम खसालियो, जसमा ७०,००० मानिसहरू मारिए ।

बुधबार, हिरोशिमा शान्ति स्मारकमा आणविक दुर्घटनाको ८० वर्षगाँठ मनाउन एक समारोह आयोजना गरिएको थियो । जापानी प्रधानमन्त्री शिगेरु इशिबा विश्वभरका अधिकारीहरू र शहरका मेयर काजुमी मात्सुईसँगै समारोहमा उपस्थित थिए । श्रद्धाञ्जली सभामा उपस्थित धेरै मानिसहरूले आणविक हतियारको तीव्र वृद्धिलाई समर्थन गर्दै विश्वभर फेरि एक पटक निराशा व्यक्त गरेका थिए । प्रधानमन्त्री इशिबा, हिरोशिमाका मेयर काजुमी मात्सुई र अन्य अधिकारीहरूले चिहान स्थलमा फूल चढाएर श्राद्धञ्जली अर्पित गरेका थिए ।

जापानमा खसालिएका दुई परमाणु बमका कारण २००,००० भन्दा बढी मानिसहरूको मृत्यु भएको थियो, जसमध्ये केहीको मृत्यु तत्कालै भएको विस्फोटबाट भएको थियो भने केहीको मृत्यु विकिरण रोग र आगोबाट भएको थियो । यी हतियारहरूको प्रयोगले आज पनि जीवित मानिसहरूलाई सताइरहन्छ । हिरोशिमामा भएको आणविक बम विस्फोटबाट बाँचेका एक जना शिङ्गो नाइतोले बीबीसीलाई भने, “मेरो बुबा विस्फोटमा नराम्ररी जलेर अन्धो हुनुभयो । उनको शरीरबाट छाला झिकिएको थियो । उनि मेरो हात समात्न पनि सकेका थिएनन । “आक्रमणमा उनका बुबा र दुई साना भाइबहिनीको मृत्यु भएको थियो ।

अगस्ट ६ को बिहान अमेरिकाले बमवर्षक विमानबाट हिरोशिमामाथि लिटिल ब्वाय नामक ’युरेनियम’ बम खसालेको थियो । विमानबाट खसालेको लगभग ४४ सेकेन्डपछि जमिनबाट लगभग ५०० मिटर माथि विस्फोट भएको थियो र त्यसपछि ठूलो आगोको गोला फैलिएको थियो । यो सबै घटना हुँदा कुनिहिको इडा तीन वर्षका मात्र थिए । उनको पारिवारिक घर हाइपोसेन्टरबाट एक किलोमिटरभन्दा कम दूरीमा थियो। विस्फोटले उनलाई भग्नावशेषको थुप्रोमुनि पुरेको थियो । अन्ततः उनका हजुरबुबाले उनलाई उद्धार गरेका थिए ।

हिरोशिमाका मानिसहरूमा विकिरणको प्रभाव धेरै वर्षदसम्म देखिएको थियो । हिरोशिमा दुर्घटनाबाट बाँचेकाहरूको संख्या निरन्तर घट्दै गइरहेको छ । लगभग १०० जना बाँचेकाहरू अझै जीवित छन् ।