अन्तराष्ट्रिय

सिरियाली राष्ट्रपति बसर अल असद मस्को शरणमा, इरानप्रति किन विश्वास गरेनन् ?

मास्को । मध्यपूर्वमा इरानलाई अर्को ठूलो धक्का लागेको छ । हयात तहरीर अल–शामको नेतृत्वमा रहेको विद्रोही समूहले सिरियामा इरानको नजिक बसर अल–असदको सरकारलाई ११ दिनभित्रै ध्वस्त पारे, यसैबीच राष्ट्रपति बसर अल–असदले हतारमा राजीनामा दिए र मस्को पुगेका छन् । रिपोर्टका अनुसार उनको परिवार पनि कू अघि मस्को पुगेका थिए । अर्कोतर्फ सिरियामा असद सरकारलाई बचाउन असफल भएपछि रुसले असद परिवारलाई राजनीतिक शरण दिएको छ । रुस र इरान असद सरकारमा दमस्कसका दुई घनिष्ट मित्र हुन्, सिरियाबाट इरानको दूरी करिब १९०० किलोमिटर रहेको छ । रुसको दूरी ४५०० किलोमिटरभन्दा बढी हुँदा पनि प्रश्न उठ्छ कि यो कठिन समयमा पनि असदले तेहरानको सट्टा मस्को जाने निर्णय किन गरे ?

वास्तवमा इरान सिरियाको नजिक भए पनि मस्कोजस्तो सुरक्षा दिन सक्दैन । केही महिनाअघि हमास प्रमुख इस्माइल हानिया राज्य अतिथिको रूपमा तेहरानमा उपस्थित थिए तर उनको आक्रमणमा मृत्यु भएको थियो । इजरायलले हानियाको हत्याको जिम्मेवारी लिएको छैन, तर धेरै विज्ञहरूले इजरायललाई यस आक्रमणको लागि जिम्मेवार ठान्छन् । सिरियाको मुद्दामा टर्की र इजरायल मिलेर बसेको भनिएको छ, जसको अर्थ असद इरान जाने भए टर्कीले इजरायलमार्फत उनको लागि समस्या खडा गर्न सक्ने सम्भावना छ ।

अहिले इरान आफैं ठूलो समस्यामा छ । केही दिन अघि, इजरायली अधिकारीहरूलाई उद्धृत गर्दै एक मिडिया रिपोर्टले दाबी गरेको थियो कि ट्रम्पका नजिकका सहयोगीहरूले इरानमा सर्वोच्च नेता आयतोल्लाह अली खामेनीको शक्तिलाई हटाउने योजना बनाइरहेका छन्, त्यसैले असद परिवारको लागि तेहरान भन्दा मस्कोमा बस्नु राम्रो सुरक्षित हुनेछ । सिरियामा विद्रोही समूहले नोभेम्बर २७ बाट सरकारविरुद्ध कारबाही सुरु गरेका थिए र ८ नोभेम्बरमा मात्रै ११ दिनमा विद्रोहीले राजधानी दमास्कस कब्जा गरेका थिए ।

इरान र रुसले असद सरकार बचाउने प्रयास गरे तर सफल हुन सकेनन् । इरानका प्रोक्सी समूहहरू इजरायलसँगको युद्धमा कमजोर भएका छन् भने रुसले युक्रेनविरुद्ध ३३ महिनादेखि युद्ध गरिरहेको छ । यस्तो अवस्थामा विद्रोहीको आक्रमणको सामु सिरियाका दुवै प्रमुख सहयोगी असफल भए । यस अवधिमा सिरियाली राष्ट्रपति बसर अल–असदले आफ्नो परिवारसहित रुसमा शरण लिएको केही घण्टा अघि नै राजीनामा दिए र मस्को गएका थिए ।