खानाको पोषण सामग्रीको छनोट र पकाउने तरिकामा निर्भर गर्दछ । तर के तपाईलाई थाहा छ कि हामीले खाना पकाउने भाँडाले पोषणमा पनि असर गर्छ? वास्तवमा हामीले खाना पकाउने धातुका भाँडाका तत्वहरू खानामा स्वतः आउँछन् । र यी तत्वहरू खानाको माध्यमबाट शरीरमा जान्छन् । यस अर्थमा, एल्युमिनियमका भाँडाहरू लापरवाही पूर्वक प्रयोग गर्दा धेरै हानिकारक हुन सक्छ ।
एल्युमिनियम कति हानिकारक
यसले स्नायु प्रणालीमा नराम्रो असर गर्छ । यसले स्मरणशक्ति गुमाउनु, हड्डी कमजोर हुनु, छालामा चिलाउने, डन्डीफोर हुने, पेटसम्बन्धी रोग लाग्न सक्छ । यदि यसको अधिक प्रयोग गरियो भने, यसले मृगौला फेल पनि हुन सक्छ, किनभने एल्युमिनियमले खानाबाट फलाम र क्याल्सियम जस्ता तत्वहरू अवशोषित गर्दछ । साथै, जब यसको कणहरू पेटमा जान्छ, तिनीहरूले शरीरको फलाम र क्याल्सियमलाई पनि अवशोषित गर्न थाल्छन् । फलस्वरूप, शरीरमा तिनीहरूको कमी हुन थाल्छ र धेरै रोगहरूले घेर्छ ।
प्रयोगमा सावधानी अपनाउनुहोस्
एल्युमिनियम बक्साइटबाट बनेको छ । यदि खाना पकाउँदा यसको कण बिस्तारै पेटमा जम्मा हुन थाल्यो भने यी कण पिसाबबाट पनि बाहिर आउँदैनन् । यसले शरीरको स्नायु प्रणालीलाई नोक्सान पु¥याउँछ, साथै यी कणहरूले मस्तिष्कलाई नराम्रो असर गर्छ । पछि यसले अल्जाइमरको रूप लिन्छ । त्यसैले एल्युमिनियमका भाँडामा अमिलो खानेकुरा राख्न निषेध गरिएको छ, किनभने यसका कारण खानामा ती कणहरू छिटो मिसिन्छन् । एल्युमिनियमवा स्टिलको डाडु पन्यौ (स्प्याटुला) प्रयोग गर्नुको सट्टा, खाना पकाउँदा खाना हलचल गर्न काठको डाडु पन्यौ (स्प्याटुला) प्रयोग गर्नुहोस् । स्टिल वा अन्य धातुको डाडु पन्यौ (स्प्याटुला)ले भाँडोको कोटिंग स्क्र्याप गर्दछ, जसले गर्दा खानासँगै एल्युमिनियम शरीरमा बढी पुग्छ ।
उच्च आगोमा खाना पकाउनबाट पनि बच्नुहोस् । लामो समयसम्म पकाएको खाना पकाउनु हुँदैन :
यदि तपाई आल्मुनियमको भाँडामा खाना पकाउँदै हुनुहुन्छ भने त्यो खानालाई एउटै भाँडामा लामो समयसम्म नराख्नुहोस् । एउटै भाँडामा लामो समयसम्म तातो खानेकुरा राख्नुभयो भने त्यसका धेरै कणहरू खानामा पग्लिन्छन् । अन्वेषकहरूका अनुसार चिया, कफी, अम्लीय खानेकुरा, भिनेगर र त्यससँग सम्बन्धित खानेकुरा, चटनी, टमाटर ग्रेभी वा सस आदि आल्मुनियमका भाँडामा बनाउनु हुँदैन ।
विकल्पहरू लिनुपर्छ
१.यसको सट्टा, एनोडाइज्ड एल्युमिनियमबाट बनेका भाँडाहरू प्रयोग गर्न सकिन्छ । तर, स्टिल, फलाम र माटाका भाँडाहरू बढी प्रयोग गर्नु राम्रो हुन्छ ।
२.एल्युमिनियम पन्नी प्रयोग गर्नु पनि हानिकारक छ । खानालाई लामो समयसम्म बेर्दा त्यसको कण पनि खानामा मिसिन्छ । त्यसैले एल्युमिनियमको पन्नी प्रयोग नगर्नुहोस् ।
३.आल्मुनियमको प्रयोग पूर्णतया बन्द गर्न चाहनुहुन्छ भने कुनै पनि भाँडा पसलमा बिक्री गरेर नयाँ अन्य धाँतुका भाँडाहरू किन्न सक्नुहुन्छ ।– डा राजन ढिङ्ग्रा, ग्यास्ट्रोएन्टेरोला‘जिस्ट, पारस जेके अस्पताल, उदयपुर
Add Comment