इस्लामाबाद । भ्रष्टाचार मुद्दामा दोषी ठहर भएका पाकिस्तानका पूर्वप्रधानमन्त्री इमरान खानलाई तीन वर्षको जेल सजाय सुनाइएको छ । इमरानलाई शनिबार सजाय सुनाएको लगत्तै लाहोरस्थित उनको घरबाट पक्राउ गरिएको थियो । उनी हाल पञ्जाब प्रान्तको एटक जेलमा छन् । यो घटनापछि इमरानको भविष्यलाई लिएर पनि प्रश्न उठ्न थालेको छ । पाकिस्तानमा यसै वर्षको अन्त्यमा निर्वाचन हुँदैछ । यसअघि विपक्षी दलका नेता आफ्नो राजनीतिक जीवन बचाउन लामो कानुनी लडाइँमा छन् ।
अतिरिक्त तथा सत्र न्यायाधीश (एडिएसजे) हुमायुन दिलावरले शनिबार इमरान खानलाई तोशाखाना मुद्दामा तीन वर्षको जेल सजाय सुनाएको हो । ट्रायल कोर्टले दोषी ठहर गरेलगत्तै इमरानलाई लाहोरस्थित उनको घरबाट पक्राउ गरिएको थियो । हाल उनलाई पञ्जाब प्रान्तको अटक जेलमा राखिएको छ । इमरान खानविरुद्ध कारबाही गरिएको मुद्दा विदेशबाट प्राप्त उपहारको अवैध बिक्रीसँग सम्बन्धित छ । पाकिस्तानी कानून अनुसार, विदेशी राज्यका प्रतिष्ठित व्यक्तिहरूबाट प्राप्त कुनै पनि उपहार तोशाखानामा राख्नुपर्छ । यदि देशको प्रधानमन्त्रीले उपहार आफूसँग राख्न चाहन्छन् भने त्यसको लागि मूल्य बराबरको रकम तिर्नुपर्छ ।
प्रधानमन्त्री हुँदा इमरानले तोशाखानाबाट महँगो उपहार सस्तोमा किनेर बजारमा महँगो मूल्यमा बेचेको आरोप छ । उनले यो सम्पूर्ण प्रक्रियाका लागि सरकारी कानूनमा पनि परिवर्तन गरेका थिए । यस घोटालामा इमरान अहिले पक्राउ परेका छन् जसका कारण उनको राजनीतिक भविष्य खतरामा परेको छ ।
अदालतले दोषी ठहर गरेपछि इमरान खान आगामी ५ वर्षका लागि चुनाव लड्न अयोग्य भएका छन् । कानुनी रूपमा, प्रतिबन्ध दोषी ठहरिएको मिति देखि सुरु गरी अधिकतम पाँच वर्ष हुन सक्छ । तर पाकिस्तानको सर्वोच्च अदालतले इमरानमाथि आजीवन प्रतिबन्ध पनि लगाउन सक्छ ।
पाकिस्तानमा सार्वजनिक पदमा बस्नेहरू सत्यवादी र इमानदार हुन संवैधानिक आवश्यकता हुन्छ । यस्तो अवस्थामा, यदि देशको सर्वोच्च अदालतले इमरानलाई धोखाधडीको दोषी ठहराउँछ र संवैधानिक आवश्यकताहरू पूरा गर्न असफल भएको छ भने, इमरान खानले पाकिस्तानमा चुनाव लड्न सक्ने छैनन् । २०१८ मा, सर्वोच्च अदालतले तीन पटक प्रधानमन्त्री नवाज शरीफ विरुद्ध यस्तो निर्णय दिएको छ ।
अहिलेको अवस्थामा इमरान नोभेम्बरमा हुने निर्वाचनबाट बाहिर छन् । इमरानको समस्या सर्वपक्षीय छ । देशको शक्तिशाली सेनासँग उसको निरन्तर अडान उनको दुःखमा थपिएको छ । देशमा शासन गर्न चाहने जो कोहीको लागि पाकिस्तानी सेनाको समर्थन महत्त्वपूर्ण हुन्छ । इमरानले उनलाई पदबाट हटाउने र आफू र उनको पार्टीमाथिको कारबाहीमा सेनाको हात रहेको आरोप लगाएका छन् ।
सेनाले यसलाई अस्वीकार गर्दै आएको छ, तर सेना र यसका शीर्ष अधिकारीहरूलाई निशाना बनाउने उनको भनाइ शान्त भएको छैन । तर, पाकिस्तानको राजनीतिक इतिहासले उनीहरुलाई केही आशा दिएको छ । किनकी जेलमा गएर रिहा भइसकेपछि झनै लोकप्रिय बनेका धेरै नेताहरुको उदाहरण देशमा छ । यीमध्ये नवाज शरीफ र उनका भाइ शहबाज दुवैले सत्तामा फर्कनुअघि भ्रष्टाचारको आरोपमा जेलमा समय बिताएका थिए । पूर्व राष्ट्रपति आसिफ अली जरदारीको साथमा पनि यस्तै भएको थियो ।
इमरान खानका वकिलहरूले सजायको विरुद्ध उच्च अदालतमा अपील गर्नेछन् र उनीसँग सर्वोच्च अदालतमा अझै दुई चरणको अपील छ । इमरानको अपिलको सुनुवाइका क्रममा सजाय स्थगित भएमा उनलाई केही राहत मिल्न सक्छ । सैद्धान्तिक रूपमा, सजाय निलम्बित भए पनि, खान अर्को चुनाव लड्न योग्य हुन सक्छन् । यसबाहेक उनीविरुद्ध १५० भन्दा बढी मुद्दा चलिरहेका छन् । त्यसमा पछिल्ला केही दिनमा दुईवटा ठूला घटनामा कारबाहीलाई तीव्रता दिइएको छ । एउटा जग्गा ठगी मुद्दामा र अर्को मेमा सेनामाथि आक्रमण गर्न उक्साएको आरोपमा पक्राउ परेपछि ।
इमरान जेलमा परेपछि, उनको पार्टी, पाकिस्तान तहरीक–ए–इन्साफ (पीटीआई), अहिले पूर्व विदेशमन्त्री शाह महमूद कुरैशीको नेतृत्वमा छ । मे ९ को हिंसा र त्यसपछिको क्र्याकडाउन पछि धेरै प्रमुख नेताहरूको प्रस्थानले पार्टी पहिले नै नराम्ररी भाँचिएको छ । केही नेता र सयौं कार्यकर्ता हिरासतमा छन् ।
तर, सर्वेक्षणका अनुसार इमरानको व्यक्तिगत करिश्माका कारण पार्टी अझै पनि लोकप्रिय छ । कुरैशीसँग त्यति जनआधार छैन र इमरानको संगठनात्मक क्षमतासँग पनि मेल खाँदैन । टेलिभिजनबाट प्रतिबन्ध लगाइएपछि पनि इमरानले आफ्ना समर्थकहरूलाई विभिन्न सामाजिक सञ्जाल प्लेटफर्ममा प्रायः दिनहुँ सम्बोधन गर्ने गर्दथे । उनी जेलमा रहेकाले अब यस्तो सुविधा भने उपलब्ध हुने छैन । तर, चुनावमा आफ्नो पार्टी बलियो भएमा उनले थप पुनरागमन गर्न सक्ने विश्लेषकहरू बताउँछन् ।
Add Comment